Cảm giác kỳ vọng trong việc viết tiểu thuyết Feilu

Cảm giác kỳ vọng trong việc viết tiểu thuyết Feilu

Trước đây đã nói về vấn đề tuyến chính và nhịp độ, lần này tôi sẽ nói về cảm giác mong đợi và điểm “sướng”, và tất nhiên khi đề cập đến hai khái niệm này thì cũng cần nói về tư duy logic của Feilu.

Cảm giác mong đợi và điểm “sướng” có rất nhiều bài viết hướng dẫn trên mạng, nên tôi sẽ không đi sâu vào. Ở đây, tôi chỉ chia sẻ một số quan điểm cá nhân của mình.

Theo tôi, trong Feilu, cảm giác mong đợi là yếu tố cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống còn của một cuốn sách.

Bạn có thể viết rất kém về mặt tình tiết, chẳng hạn như vả mặt, tạo mâu thuẫn không đạt, hoặc cao trào vả mặt không thú vị. Nhưng chỉ cần bạn giữ được cảm giác mong đợi, những thiếu sót đó đều không quá quan trọng.

Nói một cách đơn giản, cảm giác mong đợi là điều mà độc giả cảm thấy khi nhìn vào tiêu đề và phần giới thiệu của cuốn sách mà bạn cung cấp.

Vì thế, khi đóng gói một cuốn sách trên Feilu, dù dưới hình thức nào, thì cốt lõi vẫn chỉ có một điều: gợi lên cảm giác mong đợi của độc giả, làm cho họ cảm thấy hứng thú muốn tiếp tục đọc.

Phần giới thiệu có tác dụng củng cố và mở rộng tiêu đề, từ đó khuếch đại cảm giác mong đợi.

Khái niệm về cảm giác mong đợi rất đơn giản, nhưng theo tôi, điều cần nắm vững chính là xác định đúng cảm giác mong đợi của cuốn sách.

Nếu tác giả không xác định đúng cảm giác mong đợi của cuốn sách, không nắm bắt được điều này, dù có quen thuộc với hàng ngàn kỹ thuật viết, có thể biến mỗi tình tiết thành mẫu mực thì cũng chỉ là công cốc.

Chỉ cần tìm đúng cảm giác mong đợi và nắm vững nó, thì khi bạn viết về các tình tiết xoay quanh cảm giác mong đợi, đó sẽ trở thành các tình tiết “sướng”.

Những cuốn sách trên Feilu mang lại cảm giác sướng một cách thẳng thắn và đơn giản chính là vì cấu trúc của chúng rất rõ ràng: tìm ra cảm giác mong đợi, sau đó trực tiếp đi vào khai thác nó.

Bạn có thể đọc các cuốn sách trên Feilu từ góc nhìn của cảm giác mong đợi, và sẽ có những khám phá mới mẻ.

Ví dụ, trong các hướng dẫn của Feilu, người ta nói rằng khi nhân vật chính có được khả năng đặc biệt thì nên nhanh chóng dùng nó để giải quyết khó khăn hiện tại.

Dưới góc nhìn của cảm giác mong đợi thì độc giả khi thấy nhân vật chính sở hữu một khả năng đặc biệt, điều họ mong đợi ngay lập tức là muốn xem khả năng đó được ứng dụng thực tế như thế nào.

Tôi từng nghe một tác giả nổi tiếng nói rằng khi một cuốn sách không thành công, không có lượt đăng ký, chỉ có một nguyên nhân duy nhất: cảm giác mong đợi đã mất.

Đúng vậy, tầm quan trọng của cảm giác mong đợi trong Feilu theo tôi là điều quan trọng nhất.

Tại sao thể loại “thú nhận” (摊牌流) khi thú nhận xong là lượt đăng ký rớt thê thảm?

Bởi vì độc giả vẫn luôn mong đợi tình tiết thú nhận này, và khi nó xảy ra, dù cho nhân vật chính có trở thành vua của nhà Đường hay thống trị cả thế giới, thì đó vẫn là tình tiết “sướng” trong tiểu thuyết mạng.

Tuy nhiên, trong Feilu, hầu hết các cuốn sách đều tung ra cảm giác mong đợi ngay từ đầu.

Nếu cảm giác mong đợi này có thể kéo dài đến vài trăm nghìn từ, thì đó đã là thành công.

Vì vậy, nếu tiêu đề và phần giới thiệu không thể gợi ra cảm giác mong đợi lớn nhất của cuốn sách, thì chắc chắn phần mở đầu sẽ không thể bùng nổ.

Đây là lý do tại sao nhiều tác giả nổi tiếng trên Feilu chỉ tung ra 5 chương đầu để xem phản hồi trước khi quyết định có tiếp tục viết hay không.

Quyết định sự sống còn chỉ trong 5 chương, liệu có quá vội vã không?

Đối với những người rất quen thuộc với Feilu, thực ra điều này không hề vội vã.

Lý do rất đơn giản: ngay từ tiêu đề và phần giới thiệu, sách của họ đã gợi lên cảm giác mong đợi mạnh mẽ, nên nếu độc giả cảm thấy hứng thú, họ thường sẽ nhấp vào xem, và nếu đọc qua 5 chương đầu thì chắc chắn sẽ lưu lại.

5 chương thường là vừa đủ để hoàn thành một cao trào nhỏ của cảm giác mong đợi, hoặc là tạo ra một đoạn dừng ngay tại đó.

Nếu độc giả thấy hứng thú, họ sẽ để lại bình luận thúc giục tác giả ra chương mới, tặng hoa, thậm chí còn giục tác giả nhanh chóng cập nhật.

Điều mà các tác giả nổi tiếng đang thử nghiệm chính là mức độ hấp dẫn của cuốn sách, và cách nó tạo ra cảm giác mong đợi cho độc giả.

Ngoài ra, còn một lý do nữa: hiện tại trên Feilu, có nhiều nhóm làm sách và họ sử dụng cấu trúc "5 chương vàng" theo mô-típ lặp đi lặp lại. Mở đầu 5 chương sẽ theo mô-típ này, đến 50 chương tiếp theo cũng là phiên bản lặp lại hoặc nâng cấp của 5 chương đầu tiên. Về cơ bản, nếu độc giả thấy 5 chương đầu ổn, thì gần như chắc chắn họ sẽ tiếp tục thích cấu trúc, nhịp điệu, và kiểu điểm “sướng” này suốt câu chuyện.

Vì vậy, việc thử nghiệm 5 chương đầu tiên không có gì khác ngoài hai lý do này.

Các cách viết tình tiết phổ biến nhất trên Feilu thường chia thành hai loại:

Loại thứ nhất là lặp lại vô hạn

Lặp lại vô hạn là gì?

Ví dụ cụ thể, chẳng hạn với một câu chuyện huyền huyễn:

- Chương 1: Nhân vật chính xuyên không, là một nhân vật nhỏ với hoàn cảnh khó khăn, nhu cầu và mục tiêu hiện tại, kích hoạt khả năng đặc biệt (giả sử rắc rối xuất hiện khi một đệ tử trong môn phái tìm anh gây chuyện).

- Chương 2: Chuẩn bị, xây dựng.

- Chương 3: Nhân vật chính dùng khả năng đặc biệt để giải quyết rắc rối.

- Chương 4: Tổng kết và nhận được lợi ích từ việc giải quyết rắc rối.

- Chương 5: Lặp lại từ chương 1, chẳng hạn như anh trai của kẻ gây rắc rối, người mạnh hơn nhân vật chính, đến để báo thù cho em trai.

Nhân vật chính lại dùng khả năng đặc biệt để thăng cấp, tăng sức mạnh và đánh bại người anh.

Đây là lặp lại vô hạn trong cấu trúc tình tiết.

Lợi ích lớn nhất của lặp lại vô hạn là câu chuyện cực kỳ ổn định, không có biến động lớn về lượt đăng ký.

Tất nhiên, cần phải biết cách linh hoạt thay đổi, và các rắc rối có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau để tránh nhàm chán. Ví dụ, rắc rối đầu tiên là từ đệ tử môn phái, thì rắc rối tiếp theo có thể là tranh chấp tài nguyên, tranh giành bí kíp võ công, v.v. Tuy các chi tiết có thể thay đổi, nhưng công thức thì không thay đổi.

Kiểu cấu trúc tình tiết này, nếu chú ý đọc sách, bạn sẽ nhận ra nó được sử dụng rất nhiều.

Các nhóm làm sách rất thích dùng kiểu cấu trúc này, và trên các nền tảng truyền thông mới cũng vậy.

Loại thứ hai là không có mô-típ cố định

Ở kiểu này, câu chuyện có vẻ hơi lộn xộn, nhân vật chính lúc thì khoe mẽ, lúc thì kiếm tiền, không dễ dàng nhận ra mô-típ cấu trúc câu chuyện như ví dụ trên.

Tình tiết trong câu chuyện có vẻ rời rạc, xen kẽ nhiều kiểu điểm “sướng” khác nhau, từ rõ ràng đến ẩn ý.

Đây cũng là kiểu mà nhiều người mới viết sách yêu thích.

Thông thường, khi viết sách mà không phải là dân chuyên của Feilu, hoặc không viết nhiều thể loại văn phong "không giới hạn" hay "đặt hàng" theo mô-típ, hầu hết các tác giả đều chọn kiểu thứ hai theo bản năng.

Nghĩa là bạn viết câu chuyện theo một điểm khởi đầu, rồi tùy ý phát triển những điểm “sướng” mà bạn nghĩ ra, cứ cảm thấy điểm nào “sướng” thì viết vào.

Ví dụ, nhân vật chính xuyên không đến thế giới huyền huyễn, hôm nay anh ấy thăng cấp, ngày mai đi đánh quái, ngày kia tham gia thi đấu, và sau đó quyết định hẹn hò, cuối cùng là một màn khoe mẽ.

Sau đó, nếu không biết viết gì tiếp, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển tình tiết.

Người mới viết sách có phải cũng thường tư duy tình tiết như vậy không?

Chẳng hạn, khi thăng cấp, tôi mất một giây để vượt qua thử thách mà người khác mất rất lâu mới hoàn thành – chẳng phải là điểm “sướng” sao? Khi đánh quái, tôi tiêu diệt hết chỉ bằng một chiêu, trong khi những người khác phải mất cả ngày mà chưa xong – chẳng phải là điểm “sướng” sao? Trong cuộc thi đấu, tôi giành giải nhất, hẹn hò với hoa khôi – chẳng phải là điểm “sướng” sao? Và khi khoe mẽ, khoe lúc nào chẳng là điểm “sướng” đúng không?

Vậy cứ một ngày qua một ngày, gom lại trăm tám mươi ngày có vẻ cũng thành một cuốn sách, và là một cuốn “sướng thư” (sách mang lại điểm “sướng” cho độc giả).

Tuy nhiên, tôi không biết các nền tảng khác có dùng phương pháp tư duy và phát triển tình tiết này không, nhưng trên Feilu, cá nhân tôi cực kỳ không khuyến khích nó. Phương pháp này rất thiếu ổn định, và đòi hỏi kỹ năng viết tốt cùng khả năng nắm bắt tinh hoa của Feilu.

Trên Feilu, nếu chọn kiểu cấu trúc tình tiết thứ hai, điểm khác biệt lớn nhất giữa một tác giả giỏi và một người mới viết, bỏ qua kỹ năng viết, là:

- Tác giả giỏi biết cách nắm bắt cảm giác mong đợi để viết, còn người mới chỉ biết tập trung vào các điểm sướng.

Nếu bạn hiểu được câu này, tôi không dám chắc điều gì khác, nhưng bạn sẽ đạt ít nhất hàng ngàn lượt đặt mua trên Feilu.

Nắm bắt cảm giác mong đợi để viết và chỉ viết theo các điểm sướng là hai khái niệm có điểm tương đồng, nhưng cũng có nhiều khác biệt.

Ví dụ, như tôi đã lấy ví dụ về câu chuyện huyền huyễn sử dụng cách phát triển tình tiết 5 ngày theo kiểu thứ hai. Nếu là một tác giả giỏi, họ sẽ khéo léo sử dụng một cảm giác mong đợi lớn để kết nối cả 5 ngày này lại với nhau.

Như vậy, cho đến khi đạt đến cao trào vào ngày thứ 5, độc giả sẽ không bỏ qua bất kỳ tình tiết nào trong 5 ngày này.

Trên Feilu, người ta thường dùng một cảm giác mong đợi lớn để thu hút độc giả, sau đó thêm các tình tiết “sướng” để kéo dài câu chuyện.

Cách này bao gồm thêm các tuyến phụ, các cảnh phát “cẩu lương” (khoe tình cảm), hay các hoạt động đời thường. Độc giả có thể không quá thích, nhưng họ vẫn không tắt, vì họ đang đợi xem phần quan trọng.

Nếu bạn đọc bình luận của nhiều cuốn sách, hầu như sách nào cũng có những lời phàn nàn kiểu: "Chắc là chờ lên kệ mới bắt đầu hạ gục đối thủ, kéo dài quá", hoặc "Lại kéo dài tình tiết rồi".

Điều này cho thấy ngay cả độc giả cũng nhận ra kiểu cấu trúc tình tiết của Feilu.

Ngoài ra, các tác giả giỏi thường kết hợp cả hai kiểu cấu trúc tình tiết.

Việc kết hợp này chỉ có thể thực hiện khi bạn đã quen thuộc với cả hai kiểu viết.

Nhiều khi bạn sẽ khó nhận ra cấu trúc tình tiết của một cuốn sách nếu chỉ đọc từng chương một. Hãy thử tách ra và nhìn từng giai đoạn của câu chuyện.

Rất nhiều tác giả giỏi sử dụng sự kết hợp của hai phương pháp, tức là mỗi giai đoạn là một mô-típ riêng, nhưng mô-típ này có thể chứa đựng nhiều điểm. Bạn có thể thấy nó hào nhoáng lướt qua, và ở giai đoạn thứ hai, họ sẽ lặp lại các tình tiết tương tự, chỉ khác là hai giai đoạn này cách nhau hơn một trăm chương, nên nếu đọc từng chương một thì bạn sẽ khó nhận ra cấu trúc tổng thể.

Cuối cùng, tôi sẽ dùng ví dụ để giải thích sự khác biệt giữa viết theo điểm sướng và viết theo cảm giác mong đợi trên Feilu.

1. Tìm người thân của vị tỷ phú 

2. Tái hôn sau mười năm 

3. Ly hôn sau mười năm 

Đây là ba cuốn tiểu thuyết đô thị tiêu biểu gần đây trên Feilu, không đạt vạn lượt đặt mua, nhưng kết quả cũng khá tốt.

1. Tìm người thân của vị tỷ phú

Cuốn này sử dụng cách viết theo cảm giác mong đợi lớn, với mô-típ “thú nhận”.

Mô-típ tình tiết sử dụng là kiểu thứ hai, tức là dùng một cảm giác mong đợi lớn để thu hút độc giả, sau đó thêm các điểm sướng.

Cảm giác mong đợi của cuốn này là khoảnh khắc thân phận của nhân vật chính được tiết lộ, làm cho mẹ anh ngạc nhiên.

Tuy nhiên, cuốn này cũng có một mô-típ lặp cố định mà tôi đã đề cập trước đó, nhưng nó sử dụng nhiều điểm để tạo thành một mô-típ, rồi lặp lại.

Những điểm này bao gồm cảnh nhân vật chính khoe khoang sự giàu có đến mức không thể tin nổi trong vài chương.

Điểm thứ hai là các tình tiết mập mờ với hai cô con gái mà mẹ anh nuôi dưỡng từ nhỏ, coi như con dâu tương lai.

Điểm thứ ba là các tình tiết tiết lộ thân phận liên quan trực tiếp đến tuyến chính.

Anh ta cứ lặp lại và nâng cấp các điểm này, đồng thời sử dụng cảm giác mong đợi lớn để thu hút độc giả.

Trước khi lên kệ, anh đã có màn thử nghiệm tiết lộ thân phận, sau khi lên kệ thì bắt đầu chính thức tiết lộ.

Nhược điểm của cuốn này cũng rất rõ ràng: thời gian tiết lộ thân phận không sai về mặt lý thuyết (bắt đầu từ khi lên kệ), nhưng sau khi tiết lộ, cảm giác mong đợi lớn nhất đã biến mất.

Sau đó, anh ta lại lặp lại các tình tiết khoe khoang và mập mờ, nhưng sức hấp dẫn không còn lớn như trước, bởi vì điều mà độc giả mong đợi nhất là khoảnh khắc tiết lộ thân phận. Nếu họ muốn đọc một cuốn sách về sự khoe khoang của tỷ phú, họ sẽ không chọn cuốn này.

Vì thế, cuốn sách này kiếm được nhiều nhất là trong vài ngày trước khi lên kệ, và tác giả cũng đã cập nhật mạnh mẽ trong vài ngày đó với gần trăm nghìn từ.

2. Tái hôn sau mười năm

... (Phần tiếp theo có thể là về chi tiết cuốn “Tái hôn sau mười năm” mà tôi sẽ tiếp tục nếu cần)

Cuốn sách này cũng dùng một cảm giác mong đợi lớn để thu hút độc giả: trả thù người mẹ ruột và gia đình cha dượng.

Về mặt cấu trúc tình tiết, cuốn sách này chọn kiểu mô-típ lặp lại tuần hoàn đầu tiên.

Hơn nữa, tác giả luôn viết các tình tiết xoay quanh cảm giác mong đợi lớn nhất, với các tuyến tình cảm chỉ xuất hiện lẻ tẻ.

Giai đoạn đầu của trả thù chủ yếu là những va chạm nhỏ, khi lên kệ mới bắt đầu hành động thực sự.

So với Tìm người thân của vị tỷ phú, cuốn sách này thông minh hơn ở chỗ luôn duy trì cảm giác mong đợi. Mẹ ruột của nhân vật chính giống như một “trùm cuối” không dễ hạ gục, ngay cả khi mọi thứ gần như sụp đổ, bà ta vẫn tìm cách sống sót, và nhân vật chính lại tiếp tục tra tấn, làm nhục bà.

Vì cuốn sách này sử dụng kiểu cấu trúc tuần hoàn đơn giản cho tuyến chính dựa trên cảm giác mong đợi lớn, nên tuy có thể giữ chân được phần lớn độc giả, nhưng câu chuyện lại quá đơn điệu, vì vậy dù có lượt đăng ký ổn định, tiềm năng phát triển về số lượng đặt mua không cao.

Cuốn sách này cũng dường như đã tham khảo Tìm mẹ kế. Cuốn Tìm mẹ kế cao hơn ở chỗ nó sử dụng cách viết kết hợp cả hai mô-típ (1 và 2).

Do đó, sách này có tính ổn định cao hơn và tiềm năng phát triển tốt. Dù cùng có khoảng 400-500 nghìn chữ, Tìm mẹ kế đã kiếm được gần ba trăm nghìn, trong khi cuốn Tái hôn sau mười năm mới chỉ đạt dưới một trăm nghìn.

3. Ly hôn sau mười năm

Thực ra, các cuốn với tiêu đề như “cấy ghép tủy xương”, “ly hôn” hay “tái hôn” đều lấy cảm hứng từ cuốn Tìm mẹ kế rất nổi tiếng hồi tháng 8.

Điểm cốt yếu của các cuốn này là tạo ra một yếu tố gây thù ghét dễ gây đồng cảm, từ đó dẫn đến tuyến chính lớn nhất là trả thù. Cảm giác mong đợi lớn nhất là trừng phạt hoặc hạ gục những người thân, bạn gái, hay họ hàng vô cảm và chỉ biết lợi dụng.

Cả Ly hôn sau mười năm và Tái hôn sau mười năm đều sử dụng mô-típ đơn lặp lại.

Cảm giác mong đợi lớn nhất là sau khi lên kệ mới bắt đầu hành động thực sự. Tuy nhiên, tác giả của cuốn này cũng khéo léo hơn Tìm người thân của vị tỷ phú ở chỗ, dù đã lên kệ nhưng chỉ mới bắt đầu phản công, và đến giờ vẫn chưa hoàn toàn hạ gục đối phương.

Tuy nhiên, cũng do tình tiết quá đơn điệu, khả năng lớn là số độc giả kiên nhẫn đọc đến lúc trừng phạt hoàn toàn không còn nhiều.

Trong khi đó, Tìm mẹ kế sử dụng kết hợp cả hai mô-típ, nhờ đó nội dung phong phú hơn. Điểm rơi của cuốn sách này là khi tác giả đã hạ gục hoàn toàn mẹ kế và gia tộc đằng sau, không còn gì để viết nữa nên chuyển sang nội dung về thần tài, khiến lượt đăng ký giảm mạnh.

Trước khi hạ gục hoàn toàn gia đình mẹ kế, sự kết hợp giữa hai mô-típ đã cho thấy rõ lợi ích, với nội dung phong phú, đa dạng, độc giả có cảm giác mong đợi lớn, các tình tiết đời thường đủ hấp dẫn để giữ chân độc giả, khiến thành tích của sách không ngừng tăng.

Các cuốn sách mà tôi lấy ví dụ lần này đều không đạt được điểm này, nên chỉ có thể giữ được sự ổn định tạm thời. Nhưng ngay cả khi chưa kịp thỏa mãn cảm giác mong đợi, độc giả cũng bắt đầu bỏ sách.

Cuối cùng, hãy nói về tư duy logic của Feilu

Logic của Feilu rất đơn giản: nhân vật chính là một người ích kỷ và toan tính. Nếu bạn viết tình tiết và các lựa chọn của nhân vật chính dựa trên góc nhìn này, bạn sẽ tránh được các lỗi và các điểm trừ trong câu chuyện.

Ví dụ, một nữ sinh xinh đẹp tìm đến bạn nhờ giúp đỡ, bạn mô tả rằng nữ sinh này xinh đẹp ra sao, bao nhiêu nam sinh con nhà giàu muốn tán tỉnh nhưng cô ta lại tìm đến nhân vật chính.

Nếu nhân vật chính vui vẻ đồng ý giúp đỡ, đây chính là một lỗi trong Feilu.

Cách viết đúng của Feilu là nhân vật chính phải từ chối, hoặc hỏi xem mình được lợi gì. Đó mới là logic đúng trên Feilu.

Nguồn: TIÊN HIỀN THƯ VIỆN